Hoàng Guitar: Đọc lại "Love Story"

Sau chuyến đi off về, lẽ ra tôi phải có một báo cáo chi tiết. Thế nhưng trong cơn rã rời vì mệt và vui sau hai ngày ăn chơi tới số, nằm lơ mơ dưỡng sức, một câu chuyện xưa cứ quần đi quần lại trong đầu tôi, suốt đêm qua, mãi đến sáng nay vẫn còn. Thôi thì viết về nó trước đã. Với lại trong ngày nay chắc anh chị em sẽ viết về off hơi bị nhiều, mình né ra cho nó khỏi đụng hàng.

Ngày tôi học đại học ngoại ngữ, chúng tôi học nhiều tác phẩm kinh điển của các nhà văn Anh Mỹ nổi tiếng như Hemingway, Mark Twain. O.Henry, David Copperfield,Charlotte Bronte, Jack London, Margaret Mitchell…,thế nhưng khi làm tiểu luận tốt nghiệp, tôi lại chọn một tác phẩm “ngoài luồng” : Love Story của Erich Segal. Như bây giờ chắc là rớt cái oạch rồi, thế nhưng hồi đó các thầy cô chỉ hướng dẫn chúng tôi cảm thụ văn chương thôi, còn chúng tôi cảm thụ cái gì hay kiểu gì thì tùy. Và cho dù là những tác phẩm kinh điển đi nữa, chúng tôi cũng có quyền chê bai thoải mái, miến là có lý.

Erich Segal là một nhà văn không tên tuổi mấy. Ông là giáo sư giảng dạy môn văn học Hy lạp tại đại học Princeton. Điều thú vị ở đây là ông viết kịch bản phim Love Story trước, cuốn Love Story ông viết sau, như một chiêu để tiếp thị cho bộ phim sắp ra thôi. Thế nhưng cuốn truyện ngay lập tức trở thành best seller. Điều gì đã khiến cho tác phẩm này nổi tiếng như thế ? Và cái chính là cái gì đã thu hút tôi, đến nỗi tôi gạt ra một cặp đang “hot” nhất lúc bấy giờ là Scarlett O’Hara và Rhett Butler trong Gone with the wind để lao vào ăn thua đủ với Jennifer Cavilleri và Oliver Barrett, hay cụ thể hơn là với Ali McGraw và Ryan O’Neal, hai diễn viên chính trong bộ phim cùng tên.

Với ai không biết, chứ với tôi thì cái ngôn ngữ thẳng thắn, gần như đốp chát đã thu hút tôi ngay từ những trang đầu tiên. Câu chuyện bắt đầu như thế này.

What can you say about a twenty-year-old girl who died ?
That she was beautiful. And brilliant. That she loved Mozart and Bach. And me

Biết kể gì về một người con gái hai mươi nhăm tuổi đã chết nhỉ? Rằng nàng đẹp, và vô cùng thông minh. Nàng yêu Mozart và Bach, yêu nhóm Beatles, và cả tôi nữa.

Hãy xem hai người đã nói gì khi chàng trai đến thư viện nơi cô gái làm thêm ngoài giờ để mượn sách nhé , nơi họ gặp nhau lần đầu :

“Listen! I need that goddam book”
“Would you please watch your profanity, Preppie”
“ What makes you so sure I went to prep school?”
“You look stupid and rich”, she said, removing her glasses
“You’re wrong” I protested.” I am actually smart and poor”
“Oh no, Preppie. I am smart and poor”
She was staring straight at me. Her eyes were brown. Okay, maybe I look rich, but I wouldn’t let some Cliffie – even one with pretty eyes – call me dumb
“What the hell makes you so smart?”
“I wouldn’t go for coffee with you”, she answered
“Listen – I wouldn’t ask you “
“That”, she replied, is what makes you stupid

- Này cô em, tôi cần đến cuốn sách khốn kiếp ấy lắm.
- Yêu cầu không được nói năng lỗ mãng ở đây, anh chàng Dự bị ạ.
- Cái gì làm cô em nghĩ tôi đang học Dự bị.
Cô gái bỏ cặp kính xuống rồi trả lời:
- Anh trông có vẻ giàu có và ngốc nghếch.
- Nhầm rồi – tôi báo lại – sự thật là tôi nghèo và thông minh.
- Không đâu anh chàng dự bị ơi, tôi mới nghèo và thông minh nè
Nàng nhìn thẳng vào đôi mắt tôi với đôi mắt nâu. Có thể tôi có vẻ giàu có, đúng thế, nhưng tôi không chịu để cho một con mèo con Radcliffe coi thường tôi, dù cho con mèo đó có đôi mắt đẹp đi nữa.
- Cái quái gì làm cô nghĩ rằng cô thông minh? – Tôi vặn hỏi.
- Vì tôi sẽ không nhận lời đi uống cà phê với anh.
- Này!Ai bảo là tôi sẽ mời cô?.
- Đấy, anh đã thấy anh ngốc chưa?

Rồi lần đầu tiên họ hôn nhau :

Like instintively, I kissed her lightly on the forehead
“Did I say you could?”she said.
“What?”
“Did I say you could kiss me ?”
“Sorry, I was carried away”
“I wasn’t”
We were pretty much all alone out there, and it was dark and cold and late. I kissed her again. But not on the forehead, and not lightly. It lasted a long nice time. When we stopped kissing, she was still holding on to my sleeves.
“I don’t like it” she said
“What?”
“The fact that I like it”

Hầu như theo bản năng, tôi hôn nhẹ lên trán nàng.
- Em đã cho phép anh chưa?
- Gì cơ?
- Em đã cho phép anh hôn em chưa?
- Anh xin lỗi, đầu óc anh để đâu mất.
- Em thì không.
Bây giờ hầu như chỉ còn mỗi hai chúng tôi, trời tối và rét, và cũng đã khuya rồi. Tôi lại hôn Jenny, nhưng lần này không hôn lên trán và cũng không nhẹ nhàng. Cái hôn kéo dài, say đắm. Khi xong Jenny cứ bíu chặt lấy tay áo tôi.
- Em không thích thế chút nào – nàng nói.
- Không thích cái gì cơ?
- Cái việc em thích được anh hôn í.

Và những mẫu đối thoại thật dễ thương trong lúc họ yêu nhau :
“Hey Oliver. Did I tell you that I loved you ?”she said.
“No, Jen.”
“Why didn’t you ask me ?”
“I was afraid to, frankly”
“Ask me now.”
“Do you love me Jenny ?”
She looked at me and wasn’t evasive when she answered
“What do you think ?”
“Yeah. I guess. Maybe.”
I kissed her neck.
“Oliver ?”
“Yeah ?”
“I don’t just love you .”
Oh Christ ! What was this ?
“I love you very much. Oliver .”

-    Oliver này, em đã nói với anh em yêu anh chưa nhỉ? Nàng hỏi.
- Chưa, Jen ạ.
- Tại sao anh không hỏi em?
- Anh sợ.
- Bây giờ anh hỏi em đi
- Jenny, em có yêu anh không?
Nàng nhìn tôi và trả lời, hoàn toàn không phải để lẩn tránh:
- Anh có đoán được không?
- Có yêu. Anh chắc vậy, có lẽ có.
Tôi hôn nàng vào cổ.
- Oliver?
- Sao em?
- Không phải em yêu anh…
Trời ơi, lại chuyện gì nữa đây?
- Mà là yêu ghê gớm, Oliver.

Họ yêu nhau chóng vánh và say đắm. Cha của chàng là một nhà tài phiệt, người luôn muốn con mình luôn phải đứng đầu trong mọi chuyện. Truyền thống gia đình mà, và chàng thì ghét cay ghét đắng điều đó. Hãy nghe chàng ta nói với nàng về người cha của mình :

“What do you call your father ?”
I had been so out of it. I hadn’t heard her question
“My what ?”
“What term do you employ when you speak of your progenitor ?”
I answered with the term I’d always wanted to employ
“Sonovabitch”
“To his face ?” she asked
“I never see his face “
“He wears a mask ?”
“In a way, yes. Of stone. Of absolute stone “

-    Bố anh, anh gọi là gì? – Nàng hỏi lại.
Đầu óc tôi đang để ở đâu đâu. Tôi không nghe rõ câu nàng hỏi.
- Em hỏi gỉ nhỉ?
- Khi nói về người sinh thành ra anh, anh gọi bằng gì?
Tôi trả lời bằng cái từ mà xưa nay tôi vẫn mơ dùng.
- Con chó già ( nguyên tác sonovabitch, tôi không có cách nào dịch nhẹ hơn, mặc dù tôi tin rằng ý nghĩa của nó không giống như trong tiếng Việt ta)
- Anh nói thẳng vào mặt cụ á ? – Nàng hỏi.
- Anh chưa bao giờ nhìn thấy mặt ông ấy.
- Cụ đeo mặt nạ ư?
- Phải, theo một nghĩa nào đó. Một cái mặt nạ bằng đá, loại đá rắn nhất.

Với một ông bố như thế thì việc cho họ lấy nhau là không tưởng. Nhứng Oliver bất chấp tất cả để sống cùng người con gái mình yêu, từ bỏ sự giàu sang vật chất. Hãy nghe cha con họ nói chuyện khi Oliver xin phép cưới Jenny

“Mary her now, and I will not give you the time of day.”
“Father! You don’t know the time of day”
I walked out of his life and began my own.

“Hãy cưới nó đi rồi mày sẽ không có được một ngày bình yên đâu”
“Bố! Bố chẳng biết được thế nào là một ngày bình yên đâu”
Sau đó, tôi bước ra khỏi cuộc đời của ông ta để tạo lập cuộc đời của riêng tôi

Và họ bất chấp. Nói cho đúng hơn là chàng bất chấp. Nàng là một người con gái rất yêu mến cha mình, nên không chịu được cái cảnh con lại không nhìn mặt cha. Một hôm trong một cuộc điện thoại với bố chồng, nhằm làm tình hình căng thẳng giữa hai cha con dịu bớt đi, nàng đã nói với ông ta rằng chàng bề ngoài vậy chứ thật ra rất yêu thương bố mình. Nghe vậy chàng giật lấy điện thoại ném đi. Nàng lẳng lặng bỏ đi. Sau cơn điên khùng chàng lao đi tìm nàng. Khi đã thất vọng vì không tìm thấy nàng ở đâu cả, chàng thất thểu về nhà và thấy nàng đang ngồi trên bậc thềm. Và trong đoạn đối thoại của họ sau đây ta nghe được một câu mà sau này thường được trích dẫn khi nói về tình yêu:

I stood there, at the bottom of the steps, afraid to ask how long she had been sitting, knowing only that I had wronged her terribly
“Jenny, I am sorry”
“Stop!” She cut off my apology, then said very quietly : “Love means not ever having to say you’re sorry”

Tôi đứng đó, chỗ bậc thềm dưới cùng, không dám hỏi nàng ngồi đấy tự bao giờ, chỉ nhận thức được rằng mình đã cư xử cực kỳ tồi tệ với nàng.
- Jenny, anh rất tiếc…
- Bỏ đi anh…
Nàng cắt ngang lời tôi rồi nói rất nhẹ nhàng:
- …Yêu là không bao giờ phải nói rất tiếc…

Thế rồi hai người lấy nhau. Họ ra trường và trãi qua những tháng ngày hạnh phúc và vất vả của một cặp vợ chồng trẻ tự lập. Khi Jenny đi khám phụ khoa thì bác sĩ phát hiện cô bị một chứng bệnh nan y sắp chết và thông báo cho Oliver. Khỏi nói chàng trai bàng hoàng biết chừng nào. Chàng phải cố vờ như không có gì và lên kế hoạch mọt chuyến đi chơi đến Paris, nơi mà đã từ lâu nàng ao ước được đến. Té ra chẳng bao lâu sau Jenny cũng phát hiện ra bệnh tình của mình. Mạch truyện trở nên dồn dập hơn. Jenny thì cố làm ra vẻ bệnh tình không có gì, còn Oliver thì cố gắng đối xử gượng nhẹ, âu yếm với vợ. Họ cố níu lấy cái hạnh phúc mà giờ chỉ còn được tính bằng ngày
Thế rồi một hôm Jenny đổ bệnh.. Oliver dẹp tự ái phóng xe về mượn tiền của bố để lo thuốc men cho vợ. Và vài ngay sau Jenny mất. Chỉ trong vài trang cuối mà cái nút thắt của bi kịch được mở ra, theo một cái kiểu vừa có hậu vừa không.

“    Then you get out of here,” she said “I don’t want you at my goddamn deathbed”
She meant it. I could tell if she really meant something. So I bought permission to stay by telling a lie.
”I believe you” I said
“That’s better,” she said. “Now would you do me a favor?” From somewhere inside me came this devastating assault to make me cry. But I withstood. I would not cry.I would merely indicate to Jennifer – by the affirmative nodding of my head – that I would be happy to do her any favor whatsoever.
“Would you please hold me very tight ?”
I put my hand on her forearm – Christ, so thin – and gave it a little squeeze.
“ No, Oliver. “ she sai, “ Really hold me. Next to me”.
I was very, very careful – of the tubes and things – as I got into the bed with her and put my arms around her.
“Thanks, Ollie.”
Those were her last words

Thế thì anh đi đi. Em không muốn có anh bên giường chết của em.
Nàng nghĩ như thế thật. Tôi biết những khi nào Jenny nghĩ đúng những điều nàng nói. Tôi đành phải dùng lời nói dối để được phép ở lại.
- Anh tin lời em.
- Thế thì em bằng lòng. Bây giờ, em yêu cầu anh một việc nhé.
Đâu đó trong tôi cuồn cuộn dând lên một lực gì ghê gớm chỉ chực làm tôi bật khóc. Nhưng tôi cưỡng lại. Tôi sẽ không khóc. Tôi chỉ ra hiệu cho Jenny hiểu – bằng cách gật đầu – rằng tôi sẵn sàng làm bất cứ việc gì nàng yêu cầu.
- Anh ơi, anh ôm em thật chặt vào nhé.
Tôi đặt bàn tay tôi lên cánh tay nàng – Trời ơi, sao tay nàng gầy thế! – Và bóp nhẹ một chút.
- Không, Oliver, ôm thật sự cơ, Thật chặt vào. Cẩn thận chú ý đến những cái ống và dây nhợ lằng nhằng, tôi duỗi mình trên giường bên cạnh nàng và ôm nàng trong đôi tay tôi.
- Cảm ơn anh, Ollie.
Đó là lời cuối cùng của nàng.

Chàng bước ra ngoài bệnh viện thì gặp bố của mình, ông vừa được biết tin và phóng xe đến

“Oliver”. said my father urgenty. “ I want to help.
“Jenny’s dead” I told him
“I’m sorry” He said in a stunned whisper.
Not knowing why. I repeated what I had long ago learned from the beautiful girl now dead.
“Love means not ever having to say you’re sorry”
And then I did what I had never done in his presence, much less in his arms. I cried

Oliver, - giọng cha tôi tha thiết, - ba muốn được giúp đôi chút.
- Jenny chết rồi.
- Ba rất tiếc, - giọng ông khẽ khàng, bàng hoàng.
Không hiểu sao, tôi bất giác nhắc lại câu nói đã học được từ lâu của một người con gái xinh đẹp, nay đã chết.
- Yêu là không bao giờ để mình phải nói rất tiếc.
Thế rồi, tôi lại làm cái điều tôi chưa từng bao giờ làm trước mặt ông, càng chưa bao giờ làm trong cánh tay ông. Tôi khóc.

Một chuyện tình đẹp đã kết thúc như vậy đấy. Giờ đây, 40 năm sau, đọc lại nó tôi vẫn còn xúc động, cái xúc động không còn mãnh liệt như lần đầu đọc nó, mà cái xúc động của một người đã ngộ được lẽ đời. Tôi bỗng tự hỏi :Mình đã bao giờ yêu như thế chưa nhỉ ? Có lẽ rồi đấy. Rồi lại lẩn thẩn hỏi tiếp : Mình còn yêu được như thế không nhỉ ? Ồ! Biết đâu đấy…

Thứ Sáu, 25 tháng 9, 2009

Đọc lại "Love Story"

Không có nhận xét nào: