Chúng ta đang hạnh phúc ?

 

 

 

Các đây hai tuần, báo chí Việt Nam vừa loan tin nước Việt đứng thứ 5 trong top những nước hạnh phúc nhất, theo bảng xếp hạng HPI công bố năm nay. Thông tin này dễ bị diễn dịch nhầm thành quốc gia mà người dân cảm thấy hạnh phúc.

 

Cho đến nay thì vấn đề này không còn mang tính thời sự nữa, nhưng có một cô bạn hôm nay vừa gặp một người lạ dễ thương, nhận một công việc mới dễ chịu. Và cô bạn nghĩ rằng mình hạnh phúc. Hạnh phúc đơn giản thế đấy. Điều này làm tôi nhớ lại cái mẫu tin đó. Đang quởn nên thử phân tích về chuyện này kể cũng không muộn.

 

1.      HPI là viết tắt của Happy Planet Index: Chỉ số hành tinh hạnh phúc, do tổ chức phi chính phủ New Economics Foundation (NEF) lập ra để đánh giá về "phát triển" của các quốc gia. Như một mong muốn yêu sách tới chương trình nghị sự của G7, G8 về các vấn đề toàn cầu, NEF nhấn mạnh đến xác lập mục tiêu và cổ vũ cho một sự phát triển bền vững, mà ở đó, con người có thể tồn tại ở một trạng thái thịnh vượng (well-being) với ít tác hại nhất đến môi trường.

 

Quốc gia         Tuổi thọ            Thỏa mãn         Sinh thái           Xếp hạng

 

Việt Nam        73.7                 6.5                   1.3                   5

 

Thụy Điển        80.5                 7.9                   5.1                   53

 

Mỹ                  77.9                 7.9                   9.4                   114

 

HPI là chỉ số bổ sung vào chỉ số phát triển con người (HDI) của Liên hiệp quốc. HPI cũng được đo bằng 3 tiêu chí: mức độ thỏa mãn cuộc sống (life satisfication), tuổi thọ trung bình (life expectancy) và dấu chân sinh thái (ecological footprint). Trong đó, dấu chân sinh thái (EF) là một chỉ số quan trọng nhất của HPI (hình).

 

Trên trang web Dấu chân sinh thái, tiêu chí này được định nghĩa “như một phép miêu tả ẩn dụ nhu cầu về các diện tích đất và nước cho năng suất sinh học cần thiết để cung cấp thực phẩm, gỗ cho con người, nơi để xây dựng cơ sở hạ tầng, và hấp thụ CO2, chứa đựng và đồng hóa chất thải.”

 

2. Theo xếp hạng mới công bố năm nay của HPI, Việt Nam đứng thứ 5, và là nước Châu Á duy nhất trong top 10. Đứng đầu là Costa Rica và 8 nước xếp hạng cao nhất còn lại đều là các quốc gia Mỹ Latin.

 

Cách tính của HPI đặt nặng chỉ số EF về môi trường, nên dễ hiểu, các quốc gia giàu có và công nghiệp phát triển đều bị xếp hạng thấp, do việc khai thác thiên nhiên và đặc biệt là lượng khí thải CO2 thải ra rất lớn. Chính điều này đã làm tăng chỉ số EF, và kết quả là HPI cũng giảm.

 

3. Công bằng mà nói, thì mặc dù Việt Nam là một nước nghèo, nhưng tuổi thọ trung bình của người dân và mức độ thỏa mãn cuộc sống tương đối cao so với... nhiều nước nghèo khác. Tuy nhiên, trong tổng xếp hạng 143 quốc gia về HPI, cả 2 chỉ số này của Việt Nam đều ở mức trung bình. Dễ dàng thấy, cái làm cho Việt Nam xếp hạng cao chính là ở chỉ số EF nhỏ ( có 1.3 ) Điều này hoàn toàn ngược lại với tình trạng của các nước giàu xếp hạng thấp.

 

Đáng nói là các báo khi đưa tin về bảng xếp hạng này đều lờ tịt không giải thích hoặc mập mờ ám chỉ rằng người dân Việt Nam hạnh phúc thứ 5 trên thế giới. HPI cũng không nói lên được điều đó, rất tiếc. Nó không rút ra được một quy luật khái quát nào. Bằng chứng là vẫn có nhiều quốc gia tuy khai thác tự nhiên ít, tức là chỉ số EF nhỏ, nhưng vẫn nghèo, kém thọ, và bất mãn. Nhưng thống kê này cũng có ý nghĩa khi kêu gọi và thuyết phục các quốc gia giảm thiểu những tác hại đến môi trường sống.

 

4. Trở lại với HPI, việc đưa tin về bảng xếp hạng này của báo chí đã bỏ qua phân tích tác động của việc khai thác môi trường đang có xu hướng gia tăng ở Việt Nam, cùng với sự gia tăng nhu cầu sử dụng năng lượng và đốt nhiên liệu hóa thạch, phát thải khí CO2. Trong tương lai gần, những dự án như bôxít Tây Nguyên, hay mục tiêu 2020 Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp được hiện thực hóa, thì xếp hạng HPI của Việt Nam chắc chắn sẽ tụt nhiều bậc.

 

Hạnh phúc hiển nhiên là một khái niệm định tính và đo lường một cách chính xác là điều không tưởng. Đo hạnh phúc của một người đã khó, nói gì là một quốc gia. Nó lại là một phạm trù tinh thần, phụ thuộc nhiều vào vấn đề văn hóa, tôn giáo, tập quán sống...

 

Những vấn đề này động đến khái niệm "phát triển" , vốn đã không có một mô hình và mục tiêu đồng nhất và vẫn đang tranh cãi. Mô hình phát triển chạy theo tăng trưởng kinh tế đã và đang bị lên án.

 

Tuy nhiên, giương ngọn cờ vươn tới giàu có và thúc đẩy cả xã hội làm giàu với một nền tảng xộc xệch, nhận thức kém và ít minh bạch chắc chắn chỉ mang lại những cái hạnh phúc kiểu AQ thôi

P/S : Chả hiểu có phải bị thiên hạ chửi quá không mà trang web của tổ chức này đã thêm chữ Un vào trước chữ happy. Bây giờ thì thành Unhappy Planet Index ( Chỉ số bất hạnh). Đúng là chết cười

26 Comments

delete reply hoacucvang wrote on Jul 27 Hạnh phúc " thành tích ", HP gì mà đã bao nhiêu năm rúc hết vô lô cốt này đến lô cốt kia, người dân SG ngộp thở, chất lượng cuộc sống xuống âm mà HP nỗi gì?

delete reply hoacucvang wrote on Jul 27 Bữa trước đọc xong chán chả muốn nói anh ah.

delete reply bonniechou wrote on Jul 27 ba'o chi' làm sao mà di va.ch tran su that ra dc anh, chi co' chi'nh nguoi dân moi biê't that su ho HP hay kô anh nhi

delete reply drvoland wrote on Jul 27 Hạnh phúc của những con gà trong sân, lên thớt lúc nào chả biết. Đi đường tai nạn giao thông, ngồi nhà trần sập xuống đầu, đồ ăn thì toàn hóa chất và thuốc sâu, đi đâu cũng ngập ngụa trong rác rưởi và khói xe, sông ngòi thì đen ngòm nước thải..., lol, sư cái đứa nào nghĩ ra cái trò chỉ số hạnh phúc ấy. AQ vãi!

delete reply drvoland wrote on Jul 27 Qua nhà tôi coi cái note đi, có cái comment về chỉ số hạnh phúc hay đó

delete reply vphu0ng wrote on Jul 27 Anh Hoàng cho em xin link được không anh ? Em muốn đọc bài này . Cám ơn anh trước nha .

edit delete reply hoangguitar wrote on Jul 27 Link của trang web hả. Bấm dô chữ có gạch dưới đó

edit delete reply hoangguitar wrote on Jul 27 Còn muốn có thông tin về việt nam hạnh phúc thì em vào Google, gõ "viet nam hanh phuc" là tha hồ đọc. Mong em hạnh phúc

delete reply vphu0ng wrote on Jul 27, edited on Jul 27 Dạ em lấy được link xuống rồi anh Hoàng .

delete reply hle09 wrote on Jul 27 Theo mình thì một nước tư do đi lại không phải trình báo ai, muốn hội họp tổ chức hay chống đối những việc làm sai trái không đúng theo ước muốn của dân và không bị ngăn cản hay đàn áp, muôn lập đảng phái cứ lập, tự do báo chí truyền thông... Hạnh phúc đơn giản hơn những nước CS(CNXH)có chính sách ngược lại.

delete reply ngocyen054 wrote on Jul 27 Biết nói thế nào nhỉ? Anh có hạnh phúc không? Tôi có hạnh phúc không ? Chúng ta trôi đi giữa đời mà mấy khi tự hỏi mình câu này. Và khi có ai hỏi, mình cũng chỉ trả lời, ừ thì hạnh phúc của tôi đơn giản lắm, chỉ mong một sự bình yên nhỏ nhoi cũng đủ hạnh phúc rồi... Nhưng thật sự, đó chỉ là một cách vỗ về mình mà thôi. Cho nên, lấy gì cân , đong , đếm để ra một chỉ số hạnh phúc tròn trĩnh thế kia?

delete reply anhoiemkhocne wrote on Jul 27 chết cừi thiệt, Unhappy =)) èn èn

delete reply anhoiemkhocne wrote on Jul 27 chúc chú Hoàng hạnh phúc ngời ngời ;))

delete reply anhoiemkhocne wrote on Jul 27 chú HG đang hạnh phúc phải hem? zậy hạnh phúc nữa đi :-"

delete reply stone1812 wrote on Jul 28 Một người Pháp, một người Mỹ và một người VN tranh luận xem Adam và Eva là người nước nào. Người Pháp: - “Trần truồng và trụy lạc ngay trước mặt Thượng đế như thế, chỉ có thể là dân Pháp”. Người Mỹ: - “Yêu tự do đến mức lẽ ra có thể sống hạnh phúc, chỉ cần đừng đụng đến trái táo, vậy mà họ vẫn không chịu sự cấm đoán đó, thì chỉ có thể là dân Mỹ”. Người VN lúc ấy mới lên tiếng: - “Quần áo chẳng có, nhà cửa chẳng có, thậm chí đến ăn một trái táo cũng bị cấm, thế mà vẫn bảo là sống trên Thiên đường, thì chỉ có thể là dân VN...”

delete reply giaogia wrote on Jul 28 stone1812 said Một người Pháp, một người Mỹ và một người VN tranh luận xem Adam và Eva là người nước nào. Người Pháp: - “Trần truồng và trụy lạc ngay trước mặt Thượng đế như thế, chỉ có thể là dân Pháp”. Người Mỹ: - “Yêu tự do đến mức lẽ ra có thể sống hạnh phúc, chỉ cần đừng đụng đến trái táo, vậy mà họ vẫn không chịu sự cấm đoán đó, thì chỉ có thể là dân Mỹ”. Người VN lúc ấy mới lên tiếng: - “Quần áo chẳng có, nhà cửa chẳng có, thậm chí đến ăn một trái táo cũng bị cấm, thế mà vẫn bảo là sống trên Thiên đường, thì chỉ có thể là dân VN...” Xin bầu Stone là cây hài hay nhất HAHAHHAHAHAH

delete reply dandennuocviet wrote on Jul 28 Ôi hạnh phúc! Lúc trước đọc xong mẫu tin đã ngất...ngư vì cái hạnh phúc này. Sáng nay đọc lại phân tích của bác HG lại ngất ngư vì cách đưa tin...đểu của báo chí nước ta! Hehehe...

delete reply bachduong761 wrote on Jul 28 Quá hạnh phúc í chứ anh hơ..

delete reply gaanmay wrote on Jul 28 Hehe. Chỉ có Ăn Mày là hạnh phúc nhất: Chả có gì dính trên người. :D

delete reply gioheomay wrote on Jul 28 Chuyện gán mác hạnh phúc cho 1 người đã buồn cười ,gắn mác hạnh phúc cho một quốc gia chỉ dựa vào những thông số mỏng manh như thế thì ...có lẽ ta chẳng cần quan tâm đến cái thông tin ấy làm gì . Hạnh phúc luôn đến rồi đi . Khi nào vui là có thể ta đang hạnh phúc. Ngày mai thì không biết . Tìm cái hạnh phúc nhỏ quanh mình thôi anh Hoàng ơi ...vậy mà đôi khi cũng khó bắt chết rồi !!!!

delete reply quangkhanh56 wrote on Jul 28 Mình chẳng bao giờ tin là loài người có thể định lượng được HẠNH PHÚC theo kiểu đếm gà đếm vịt trong sân... :-))

delete reply lienhoa2009 wrote on Jul 28 Chị Gió nói đúng lắm. Bắt tay chị một cái nè.

delete reply bshohai wrote on Jul 28 Ủa, hình như chữ Un là ai đó hack đó Hoàng ơi. Vì nếu trang web nó thay chữ happy thành unhappy thì nó phải thay đàng hoàng chứ nhỉ? Bài này cậu viết hay lắm. Cảm ơn nhé.

delete reply kimhoan55 wrote on Jul 29 Em thấy mơ hồ quá từ Hạnh Phúc. Em chỉ mong Bình An .

delete reply lotushouse wrote on Jul 30 chúc pác trăm năm hạnh phúc, í lộn, cái này chừng nào pác Hoàng lên xe bông thì chúc mới hợp, hehe